Desirée Leemreis-van Noord, PhD, is maag-, darm- en leverarts bij Franciscus in Nederland. Ze behaalde haar artsendiploma aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en specialiseerde zich in maag-, darm- en leverziekten. Desirée werkt in het Maagdarm Ischemie Centrum Rotterdam, dat gezamenlijk gedragen wordt door Franciscus en Erasmus MC. Haar aandachtsgebied is chronische maag-darmischemie (CMI), een zeldzame aandoening waarbij de doorbloeding van het maag-darmkanaal ernstig wordt belemmerd. Het centrum heeft zowel een topklinische erkenning van STZ als een ECZA-erkenning (ExpertiseCentrum Zeldzame Aandoening) van VWS.
De complexiteit van CMI
CMI ontstaat vaak door een langdurig zuurstoftekort in de darmen, meestal veroorzaakt door vernauwde bloedvaten als gevolg van aderverkalking. Symptomen van CMI zijn onder andere buikpijn na het eten en ongewenst gewichtsverlies. “Deze vernauwing, vaak veroorzaakt door aderverkalking, leidt tot zuurstoftekort in de darmen. Hierdoor ontstaat buikpijn na het eten, gewichtsverlies en soms zelfs een darminfarct,” legt Leemreis uit. Hoewel de aandoening bijna net zo vaak voorkomt als de ziekte van Crohn, is CMI veel minder bekend. De onbekendheid en complexiteit van de diagnostiek zorgen ervoor dat veel patiënten jarenlang met klachten rondlopen voordat ze een juiste diagnose krijgen.
Innovaties in diagnostiek
Voor de diagnostiek maakt het centrum gebruik van geavanceerde technieken, zoals een photon-counting CT-scanner en Visible Light Spectroscopy (VLS), om de bloedvaten en het zuurstofgehalte in de darmen nauwkeurig te beoordelen. Een veelbelovende ontwikkeling is de ademtest, die ontwikkeld wordt met steun van de Maag Lever Darm Stichting. De diagnostiek van CMI vraagt om een multidisciplinaire aanpak. Een team van een MDL-arts, vaatchirurg en interventieradioloog beoordeelt gezamenlijk de klachten, de resultaten van CT-scans en functionele testen. Voorheen was dit proces omslachtig en tijdrovend, maar dankzij innovaties kan de diagnose eerder gesteld worden.
Behandeling: effectief maar niet zonder uitdagingen
Het centrum voert ook wetenschappelijk onderzoek uit om de zorg voor CMI-patiënten te verbeteren. Een voorbeeld hiervan is de CoBaGI-studie, waarin twee verschillende typen stents werden vergeleken. Uit het onderzoek bleek dat een stent met een plastic buitenlaag beter presteert dan een metalen stent met een open structuur, doordat deze minder snel verstopt raakt. “Als de diagnose CMI is gesteld, kan de vernauwing in het bloedvat relatief eenvoudig worden opgeheven met een stent,” aldus Leemreis. “Patiënten voelen zich vaak al de dag na de ingreep beter en kunnen weer normaal eten.” Toch is het plaatsen van een stent geen definitieve oplossing. “Een stent kan na verloop van tijd dichtgroeien, maar stents met een kunststof coating blijken minder snel te verstoppen,” vertelt Leemreis. Dit belangrijke inzicht is onlangs gepubliceerd in The Lancet Gastroenterology & Hepatology.
De toekomst: snellere diagnoses en toegankelijke zorg
Het Maagdarm Ischemie Centrum Rotterdam heeft ambitieuze plannen. Naast het blijven verbeteren van de zorg wil het Expertisecentrum een leidende rol spelen in Europa. “We willen dat patiënten in hun eigen omgeving sneller geholpen kunnen worden. Door innovaties, zoals de ademtest, hopen we de zorg voor deze zeldzame aandoening te verbeteren, toegankelijk te maken en onnodige behandelingen te voorkomen,” aldus Leemreis.